Көөп-Сөөк
Көөп-Сөөк (амгы ады Кызыл-Даг) — Бай-Тайга кожуунунуң чурттакчы сууру. Кызыл-Даг, чоннуң сөзү-биле алырга, ус-шеверлер чурту: чурукчулар болгаш даш чонукчулар.
Онзагайы
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Ол чүзү-биле онзагайыл? Ол чараш бойдузу-биле, ус-шевер дарган кижилери-биле, хөй мал-маганы-биле, эм оъттары-биле, аржааннары-биле ("Бел", "Доора-Тей", "Шивилиг") байлак болгаш онзаланып турар. Суурувусче кирип олурувуста-ла бисти хадыңныг арга уткуп алыр.
Ында мөөгү, көк-кат,эм үнүштер хөй. Көк-кады чеди айда-ла быжа бээр. Мөөгүлерниң кандыг-даа хевирлери бар, бичии мөөгү консервалары кылыр цехти-даа ажыдып ап болур. Чурттакчы чон, өреге бүрүзү мал-маганны тудуп азырап турар. Мал-маганның сүдүнден чаагай тыва чемнерни: быштак, кадык,тарак, чөкпек дээш оон-даа оске...
Дөзү
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Материалдың алган дөзүн маңаа бижиир: номнар, бижиктер, документилер.