Тос аржаан

Тос аржаанны частың, чайның, күстүң, кыштың башкы айының бир чаазында албан чажар турган, оон ыңай амыдыралдың онза таварылгаларында болгаш бүдүү хүнде база шагаа хүнүн уткуп турда. Тос аржаанны кылырынга кирер тос чүүл чүвелер:

• артыш,
• шаанак,
• агы,
• каңгы,
• шиви бүрүзү,
• чойган бүрүзү,
• кодан-хаак,
• сүт,
• суг.

Тос аржаанны кылып алгаш, ыяш хууңга куткаш, өгнүң кадай ээзи даңгаар эртен одунче чажар, дашкаар үнгеш, тос таңдызынче, тос дээринче, тос чүгүнче чалбарып чажар. Ховар таварылгаларда эр кижи база тос-карактап чажар турган. Чаа өг тиккен дижик, ол өгнүң одунуң ээзинче кырган-ачазы чажар турган.

Дөзү

Кенин-Лопсаң М.Б. "Тыва чоннуң бурунгу ужурлары"