Чуданныг шай
Чудаңныг шай колдуунда мал чок өг-бүлелер азы кышкы үеде кылып ижер чымчак, тускай амданныг, ижиртингир суксун.
Кылыры
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Чуданныг шайны кылырда баштай пашка бичии чагны доорааш, сыскыра каапкаш, адыш хире далганны каггаш, быжыр былгаптар.
Быжыр булгап алган далганче белен кара шайны кудуптар.
Шайны далган-биле бышкыжеге хайындырар.
Чуданныг шай – чымчак, тускай амданныг, ижиртингир суксун.
Моолдан азы Кыдаттан кээп турган сарыг шай үзүктели бээрге, Тывада улус чуданныг шайны хайындырып ижип турган.
Дөмейлешкек шайлар[1]
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Черлик шай – бүрүлерни кургаткаш, соктааш, саржагга хааргаш, сугга хайындырар.
- Хымыраан шай – сугну сүттээш, дузааш, хайындыргаш, хевектеп ижер.
- Өреме шай – шээр мал сүдүн хайындыргаш, сооткаш, өремезин союп алгаш, суг куткаш хайындырар.
- Чөвүрээ шай – ол шайны ыяш чөвүрээзинден хайындырып ижип турганнар.
Демдеглелдер
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Дөс
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Ном «Холу чемзиг авам сөңү»
|
Бо дээрге белеткеп каан чүүл-дүр. Эдип база немеп тургаш, ук төлевилелге дузалап болур силер. |