Эзир (Орел) деп сылдыстар бөлүү
Эзир (Орел) деп сылдыстар бөлүүнүң туружу болгаш сылдыстары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Лира биле Куу деп сылдыстар бөлүктериниң мурнуу талазында Эзир деп сылдыстар бөлүү бар. Вега, Денеб база ол сылдыстар бөлүүнүң α (альфа) сылдызы Альтаирни барымдаалап ук сылдыстар бөлүүн тып ап болур. Бо үстүнде адаан үш сылдыстар чидиг булуңу-биле мурнуу чүкче көрүнген барык-ла дең талалыг үш-булуңчукту тургузуп турар. Эзир деп сылдыстар бөлүүнде 75 хире сылдыстар бар. Оларның эң чырыы - Альтаир. Ооң чырыы 0,9 сылдыс хемчээлинге дең. Ортумак чырык элээн каш сылдыстар бар: γ (гамма) (2,8), ζ (дзета) (3,0), υ (ипсилон) (3,4) болгаш λ (лямбда) (3,6). Арткан сылдыстары оон-даа кошкак.
_%D0%B4%D0%B5%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D2%AF.gif)
Альтаир сылдыс
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Альтаирниң үстүнде - γ (гамма), а адаанда - β (бета) сылдыстар оортан чаңгыс аай ыракта турарлар. Ону ол сылдыстар барымдаалап тып ап болр. Ол ийи сылдыстарның чырыының хемчээли 3,9 сылдыс чырыының хемчээлинге дең.
Альтаир масса болгаш объем талазы-биле Хүнден элээн улуг, изии оон артык - 8500°. Эзир деп сылдыстар бөлүүнде η (эта) сылдыс үргүлчү өскерлип турар. Ооң өскерлиишкини 7 хонук 4 шак 14 минута 20 секунда болгаш-ла солчуп турар. Ол үеде ооң чырыы 3,7 сылдыс хемчээлинден 4,4 сылдыс хемчээлинге четкилээр.
Дөзү
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Сат М.С. Шелк невытканный (Тии чок торгу). Рассказы по астрономии. - Кызыл: Тувинское книжное издательство, 1983. - 152 с.