Бажың-Алаак

Википедия деп сайттан

Чурттакчылыг чер

Бажың-Алаак

Чурт
Шак куржаа UTC+7:00[d]
Чурттакчы чон
Почта индекзи 668114

Бажын-Алаак (тыв. Бажын-Алаак) — Тыва Республиканың Чөөн-Хемчик кожуунунда суур. Чадаана сумузунуң административтиг төвү болгаш чаңгыс чуртталга чери.

Географиязы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Чадаана хемниң эриинде арга-арыглыг черде суур. Суурнуң мурнуу болгаш мурнуу-чөөн талазында тайгаларлыг, Таңды-Уула сыннарынга хамааржыр даглар. Соңгу-чөөн кезээнде Баян-Дугай деп улуг даг бар. Совет Эвилелиниң үезинде маңаа "Искра" совхозу турган.

Кудумчулары

Ак-Судак куд., Амаа Монгуш куд., Карл Маркс куд., Саая Доржу куд., Улуг Кежиг куд.

Суурнуң кыдыында (суур статузу четпээн) черлер бар: Арыг-Бажы, Белдир Бажы, Кызыл-Хавак, Терек, Чаңгыс-Хадың, Чиңге-Даг, Чодар, Шарлан, Шиви Кудуруу.

Төөгү[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Бажың-Алаак суурнуң мурнуу-чөөн талазында суурга чыпшыр бурунгу уйгур үезиниң дойдан кылган хоорайы бар. Ооң узуну – 375 м, калбаа – 538 м, ниити шөлү – 18,2 гектар.

Бажың-Алаактан ырак эвесте Чадаана талазынче 5 хире км черде Үстүү-Хүрээ турар. Тыва Арат Республика тургустунар мурнунда маңаа Хемчик кожуунунуң ноянының чазак чери турган.

1959 чылда Бажың-Алаак суурга Андрей Апсолон деп режиссернуң бир дугаар тыва "Ак-көк хемниң кижилери" деп кинозун тырттырып турган.

Чурттакчы чону[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. Н/Д[2]
  2. Н/Д[3]

Сураглыг чурттакчылары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Ховалыг, Кайгал-оол Ким-оолович — (1960, Бажың-Алаак) — Тываның Улустуң хөөмейжизи, Хүн-Хүртү бөлүүнүң ыраажызы, Россияның алдарлыг артизи (1994).
  • Хунаштаар-оол Сурун-оолович Ооржак (1932 чылдың сетябрь 11, Муңгаш-Ак деп чер, Бажың-Алаак суур, Тыва Арат Республика — 1993) — Тыва Республиканың Улустуң хөөмейжизи.
  • Ондар Монгун-оол Дуктенмеевич (1975 чылдың июль 23, Бажың-Алаак суур, Чөөн-Хемчик кожуун, Тыва АССР) — Тыва Республиканың Улустуң хөөмейжизи.
  • Куулар Татьяна Маннай-ооловна (1949) — Тыва Республиканың өөредилгезиниң алдарлыг ажылдакчызы, РСФСР-ниң спордунуң хоочуну, Бажың-Алаак ортумак школазынга өөренип турган.

Транспорт[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Чадаана болгаш федералдыг Р-257 трассаның чанында[4]. Чадаанадан Бажың-Алаактың аразында орукта Үстүү-Хүрээ дужунга чедир асфальт чаттынган.

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. https://web.archive.org/web/20180726010024/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar
  2. Бажын-Алаак > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  3. Бажын-Алаак > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  4. Сводка о состоянии региональных и межмуниципальных дорог - Миндортранс Тувы » Тува-Онлайн (орус). www.tuvaonline.ru  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынаан 19 Алды айның 2019.