Хүн-Хүртү

«Хүн-Хүртү» бөлүү Осло хоорайда хөгжүм фестивалында (2009)

Хүн-Хүртү (орус. Хуун-Хуур-Ту, англ. Huun-Huur-Tu) — делегейде ат-сураа билдингир тыва хөгжүмчү бөлүк. Ырлаар хевирлери — тыва национал ырылар болгаш хөөмей.

Тургустунганы

Баштай, 1992 чылда, Кайгал-оол Ховалыг, Александр биле Саян Бапа алышкылар болгаш Альберт Кувезин «Куңгуртуг» деп аттыг бөлүкту тургузуп алганнар. Бичии үе эрткенде, ол адындан ойталааш, «Хүн-Хүртү» деп чаа ат - биле аданып алганнар. Бөлүктүң эгезинден тура кол-ла сорулгазы - тыва аас-чогаалдын эрте-бурунгу шагдан тура салгалдар дамчый өгбелерниң арттырып кааны хөөмей-сыгыдын, ыры-шоорларын камгалап арттырары болгаш сайзырадып хөгжүдери.

Эпилог «Силер боттарыңарга сериин арыг агаарны, далай деңнелинден усчок бедикте төнчү чок ховуларны, дажыг хемнерни, мыжырашкан кушкаштар даажын, дүргени-биле шапкылашкан аъттарны, өглерни болгаш сарыг шажын биле хамнарның хамнаашкыннарын катай көргүскен чуртталганы боттарыңарга бодаптыңар. Оон улаштыр, бо-ла бүгү бодап алганыңар чүүлдер шупту хөгжүмде сиңниккен деп бодаптыңар. Ону ында тускай бир дем-биле көргүскен. Шак-ла ынчаар дыңналып турар». (Union News, Спрингфилд)

Хөгжүм оруу

"Гастрольдар"

Бөлүктүң кежигүннери

Күңгүртүк(1992), Хүн-Хүртү (1993—1994)
Кайгал-оол Ховалыг Александр Бапа Саян Бапа Альберт Кувезин
Хүн-Хүртү (1994—1995)
Кайгал-оол Ховалыг Александр Бапа Саян Бапа Анатолий Куулар
(1995—2003)
Кайгал-оол Ховалыг Алексей Сарыглар Саян Бапа Анатолий Куулар
(2003—2005)
Кайгал-оол Ховалыг Алексей Сарыглар Саян Бапа Андрей Монгуш
(2005 чылдан тура)
Кайгал-оол Ховалыг Алексей Сарыглар Саян Бапа Радик Түлүш

Чедиишкиннери

"Награды"

Альбомнары

"Хүн-Хүртү" бөлүүнүн үндүрген альбомнары:

1. 60 Horses In My Herd (1993) - "60 чылгым коданында"
2. The Orphan’s Lament (1994) - "Өскүстүң ыызы"
3. If I’d Been Born An Eagle (1997) - "Эзир куш дег болурум кай"
4. Where Young Grass Grows (1999) - "Чаш-ла сиген кайда өскен"
5. Live 1 (2001)
6. Live 2 (2001)
7. Best * Live (2001)
8. More Live (2003)
9. Spirits from Tuva (2003) - "Тываның сагыызыны"
10. Altai Sayan Tandy-Uula (2004) - "Алтай Саян Танды-Уула"
11. Eternal(2009) (продюсер Кармен Ризо, англ. Carmen Rizzo') - "Кезээ мөңгеде"
12. "Ангелите" Болгар хор, «Moscow Art Trio» , «Хүн-Хүртү» - шупту катай бижиткен 2 альбом: "Ужугу-ла, мээң мунгаралым",
13. «Даглар тоолу»

Дөзү:

• «Болчаг шагында» - «Хүн - Хүртү» бөлүү (чедимчок шөлүг)