Куулар, Николай Шагдыр-оол оглу
|
Николай Шагдыр-оол оглу Куулар | |
|---|---|
 | |
| Төрүттүнген хүнү | 1958 апрельдиң 4 (66 хар) |
| Төрүттүнген чери | |
| Хамаатызы (албатызы) | |
| Ажыл-херээ | поэт, прозаик, переводчик, инженер, корреспондент, редактор |
| Чогаадыкчы дылы | Тыва дыл биле Орус дыл |
Николай Шагдыр-оол оглу Куулар (орус. Николай Шагдыр-оолович Куулар англ. Nikolaj SHagdyr-ool oglu Kuular апрель 4, 1958 төр.) — тыва шүлүкчү, прозачы, очулдурукчу, Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы. Россияның Чогаалчылар болгаш Журналистер эвилелдериниң кежигүнү.
Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
Н. Ш. Куулар 1958 чылдың апрель 4-те Тыва АССР-ниң Өвүр кожуунунуң Торгалыг сумузунга төрүттүнген. Торгалыг ортумак школазын, Томскиниң политехниктиг институдун, Москвада А.М.Горький аттыг литература институдун дооскан.
Тыва АССР-ниң Чоннуң амыдырал-хандырылга яамызынга инженерлеп, «Шын» солуннуң редакциязынга үлетпүр килдизинге корресподентилеп, Тываның ном үндүрер черинге редактор, кол редактор бооп, Тываның Күрүне Университединге улуг башкы бооп, «Улуг-Хем» сеткүүлдүң кол редактору бооп ажылдап чораан. 1993-1995 чылдарда Тываның Чогаалчылар Эвилелиниң баштаар черин даргалаан. Бойдус камгалакчыларының «Бойдус кыйгызы», Өвүр кожууннуң «Өвүрнүң судалы» деп солуннарны редакторлап, үндүрүп турган. Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы, Тыва Республиканың улустуң чогаалчызы.
Чогаал ажылы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
Чогаал ажылын 1973 чылда эгелээн. Ооң чогаалдары алтай, армян, башкир, болгар, кыргыс, моол, орус, татар, узбек, украин, хакас дылдарже очулдуртунган. Тыва дылче А. Пушкинниң, М. Лермонтовтуң, И. Бунинниң, С. Есенинниң, Б. Пастернактың, Бо-Цзюиниң, Омар Хайямның, Р. Тагорнуң, Исикава Такубокунуң, В. Соколовтуң, А. Блоктуң, Н. Рубцовтуң, Ю. Кузнецовтуң, моол, бурят, алтай, хакас, кыргыс, казах, украин, татар болгаш өске-даа шүлүкчүлерниң шүлүктерин, шүлүглелдерин, Э. Лабиштиң, Д. Мягмарның (В. Серен-оол-биле кады) шиилерин, Библияның номнарының хөй кезиин, Чаа Дугуржулга-чагыг деп кезээн, өске-даа номнарын, Х. Саддхатиссаның «Будданың амыдыралы» деп номун, Р. Акутагаваның новелларын («Эрлик оранының хилинчээ» деп ат-биле), эрте-бурунгу буддийжи литератураның чамдык тураскаалдарын («Эрткен төрүмелдер төөгүлери» деп ат-биле) очулдурган.
Номнары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
- «Чайык» («Өзүмнер» деп чыындыда, Кызыл, 1981);
- «Маңган ак кулун» (Кызыл, 1984);
- «Өгбелерим чурту» (Кызыл, 1988);
- «Чырык болгаш дүмбей» (Кызыл, 1991);
- «Даңгына» (Кызыл, 1996);
- «Дүүшкүннерлиг ээр-дагыр оруктар» (Кызыл, 2002);
- «Танаа-Херелдиң чуртунда» (Кызыл, 2004);
- «Чолдуң ному» (Кызыл, 2006);
- "Чоза биле Торгалыгның чолу бедик малчыннары (Кызыл, 2006);
- «Мээң таныжым Таңды ээзи даңгына» (Кызыл, 2008);
- "Улуг Ховунуң сактыышкыннары" (Кызыл, 2013);
- "Хостуг тыныш", (Кызыл, 2013);
- "Муңгаштатпаан муңчулбас ыр", роман (Кызыл, 2018);
- "Спасибо, Родина моя" (Кызыл, 2022);
- "Идегелдиң чырыы" (Кызыл, 2022).